Wicked-problem vs Tame-problem
مسائل را می توان به دو دسته ی «رام» و «خبیث» تقسیم کرد.
- مسائل رام (مانند مسائل علمی) پاسخ یکتا و قطعی دارند اما مسائل خبیث (مانند مسائل طراحی) پاسخ یکتا و قطعی ندارند.
- بر خلاف مساله رام، مساله خبیث دارای پاسخ درست و غلط نیست بلکه پاسخ ها را می توان بصورت خوب و خوب تر و بد و بدتر ارزیابی کرد.
- بنابراین مساله خبیث می تواند بی شمار پاسخ «خوب» داشته باشد.
- در فرآیند حل مساله ی رام می توان نقطه ای به عنوان «نقطه پایان» قائل شد، این نقطه پایان زمانی اتفاق می افتد که ما به جواب رسیده ایم، اما در فرآیند حل مساله خبیث نقطه ای به عنوان نقطه پایان قابل تصور نیست چون پاسخ قطعی وجود ندارد و همواره امکان بهتر کردنِ راه حل، وجود دارد.
- صورت مساله خبیث ممکن است با زمان متغیر باشد.
- فهم مساله خبیث در گرو توسعه «راهکار» است! (یعنی با شروع فرآیند تولید و توسعه راهکار، صورت مساله واقعی، دقیق تر و صحیح تر ادراک می شود)
نکته: برای خبیث شمردن یک مساله نیاز نیست همه موارد فوق با هم اتفاق بیفتند.
مثال مساله رام: موضوعات علمی مانند محاسبه ریشه های معادله درجه ۲، تعمیر کامپیوتر
مثال مساله خبیث: موضوعات علوم انسانی و طراحی مانند فقر، طراحی یک بزرگراه